In allerlei media is er steeds meer aandacht voor leefstijl. Vroeger was leefstijl alternatief en waren het vooral natuurartsen en therapeuten in het complementaire veld die op het belang van een goede persoonlijke leefstijl wezen voor zowel het voorkomen als genezen van ziekten.
Maar tegenwoordig “doet” iedereen aan leefstijlgeneeskunde, van schoonheidsspecialiste tot medisch specialist. Allemaal met hun eigen idee over wat leefstijlgeneeskunde inhoudt. Maar leefstijlgeneeskunde is niet iets nieuws wat de wetenschap recent heeft ontdekt. Het bestaat al heel lang. Laten we even in de geschiedenis duiken.
“Ik zal leef-en dieetmaatregelen inzetten…”
Hippocrates die leefde van ca. 460 – 370 v. Chr. wordt vaak gezien als de grondlegger van de geneeskunde. Artsen leggen de eed van Hippocrates af. En in de oorspronkelijke Griekse eed staat, letterlijk vertaald: “Ik zal leef-en dieetmaatregelen inzetten ten bate van zieken, naar beste weten en oordeel; ik zal ze behoeden voor schade en onrecht. In een geschrift van Hippocrates staat: “In voedsel is uitstekend medicijn te vinden, in voedsel is slecht medicijn te vinden; goed en slecht zijn relatief”. Hippocrates wees dus op het belang van maatwerk bij goede voedingskeuzes.
Van chemisch middelen…
De reguliere geneeskunde is ontwikkeld vanuit het gedachtengoed van Louis Pasteur (1822-1895). Volgens Louis Pasteur waren de bacteriën, virussen en schimmels de veroorzakers van ziekten en moesten die bestreden worden met chemische middelen. De farmacie ontwikkelde een groot aantal middelen en reguliere artsen werden voorschrijvers van deze middelen. Patiënten verwachtten dat artsen een middeltje zouden voorschrijven voor hun klachten en aandoeningen.
… naar natuurlijke middelen
Pasteur’s gedachtengoed werd fel bestreden door Antoine Béchamp (1816-1908). Antoine Béchamp bracht naar voren dat een ziekte alleen kan ontstaan als de gastheer niet gezond en in balans is. Claude Bernard (1813-1878) was een andere Franse wetenschapper. Hij sprak over het milieu Intérieur, een soort binnenzee van vloeistof die alle cellen omspoeld. Hij was het eens met Béchamp: als het binnenmilieu, ook wel het terrein genoemd, in evenwicht was dan werden de cellen goed gevoed en was het lichaam minder vatbaar voor ziekten. Dit wordt terreingeneeskunde genoemd.
Terreingeneeskunde
Terreingeneeskunde zou je kunnen vergelijken met het onderhouden van een tuin. Iedereen weet dat een goede tuinier niet met een grote gifspuit zijn hele tuin onkruidvrij moet maken. Hij moet zorgen voor een goede bodemkwaliteit en voor een verscheidenheid aan planten. De planten moeten op de goede plaats staan: sommigen in de schaduw, andere in het volle zonlicht. Ze moeten voldoende water hebben en voldoende voeding. Soms moet er bemest worden. Geregeld moet met zorg onkruid gewied worden.
Als je tuiniert met zorg, kennis, aandacht en tijd en adviezen opvolgt van deskundigen dan kan je een prachtige tuin creëren. En iedere tuin is weer anders en heeft ook te maken met aangrenzende tuinen en het hele ecosysteem. Het is maatwerk!
Om het terrein, de basis van gezondheid, te onderhouden moet je ook een samenhangend geheel van maatregelen nemen die voor iedere persoon weer anders zijn.
Geen mens is standaard, iedereen is uniek
De natuurgeneeskunde heeft als basis de terreingeneeskunde waarbij ze de gezondheid wil verbeteren met natuurlijke middelen en maatregelen en rekening houdt met het sociale netwerk en het ecosysteem. Je behandelt niet de ziekte, maar het individu in heel zijn context. Geen mens is standaard, iedereen is uniek. De ene persoon ontgift beter dan de andere. Sommige mensen kunnen gedijen bij een veganistisch dieet, anderen worden er ziek van. Sommigen mensen moeten sterke prikkels hebben om het systeem uit te dagen (ijsbaden, sauna’s), voor anderen is dit veel te heftig. Sommige mensen hebben een steunende omgeving, anderen hebben dat niet. Er zijn mensen die in een sterk vervuilde omgeving leven, bij anderen valt het mee.
Reguliere artsen en leefstijladviezen
Tegenwoordig staan ook reguliere artsen open voor leefstijladviezen. Tamara de Weijer is een huisarts die veel te vinden is in allerlei media en die leefstijl en voeding weer in de spreekkamers wil krijgen van de reguliere arts.
Rogier Hoenders is een psychiater die is gepromoveerd op het onderwerp Integrale psychiatrie, waarbij de leefstijlgeneeskunde centraal staat. De vereniging tegen kwakzalverij heeft destijds nog geprobeerd zijn promotie tegen te houden, maar gelukkig is dat niet gelukt. Inmiddels heeft Rogier met zijn team 60 leefstijlcoaches getraind die binnen de psychiatrie mensen kunnen ondersteunen en begeleiden.
Dat zijn mooie ontwikkelingen, maar ik wil er wel een kanttekening bij plaatsen. Ik hoop dat er straks niet een protocol leefstijlgeneeskunde in de computer van de huisartsen zit en ziektekostenverzekeraars standaardpakketten leefstijlgeneeskunde vergoeden.
Leefstijlgeneeskunde gaat over meer dan alleen voeding en beweging en je kan dat niet in een kort consult met een protocol in de computer er even bij doen.
Leefstijlgeneeskunde is maatwerk!
Zolang als reguliere artsen nog steeds kiezen voor medicijnen voorschrijven in plaats van werken met natuurlijke middelen en maatregelen waar dat mogelijk en wenselijk is, is de aandacht die ze nu geven voor leefstijl gekunsteld. Als een patiënt bij zijn huisarts komt met chronische vermoeidheid en al 10 jaar een maagzuurremmer gebruikt op voorschrift van de huisarts gaat de huisarts dan zeggen: u moet beter op uw voeding letten en meer bewegen?
Natuurartsen denken meteen aan een mogelijke oorzaak van vermoeidheid door Vitamine B12 gebrek door het langdurig gebruik van maagzuurremmers.
Kortom: heel mooi dat er nu meer aandacht komt voor leefstijl, maar zolang de werkstijl (weinig tijd, veel patiënten) van de huisarts of specialist niet veranderd kan hij de leefstijlgeneeskunde beter overlaten aan gespecialiseerde collega’s die hier al veel langer mee bezig zijn en in hun praktijk tijd en persoonlijke aandacht geven aan hun patiënten.
Anti-inflammatoire lifestyle
Een tijd geleden heb ik voor een tijdschrift een artikel geschreven over een anti-inflammatoir dieet. Stille ontstekingen liggen aan de basis van veel ziekten en aandoeningen en in dit artikel leg ik uit met welke 8 leefstijlfactoren u dit positief kunt beïnvloeden. Als u zich hieronder aanmeldt voor mijn blogs krijgt u deze 8 leefstijltips als welkomscadeau!